Pro-Russische rebellen in Oekraïne hebben twee zwarte dozen van het rampvliegtuig van Malaysia Airlines overgedragen aan een Maleisische delegatie.

Dat gebeurde in de nacht van maandag op dinsdag in Donetsk in aanwezigheid van ‘premier’ Aleksandr Borodaj van de zelfuitgeroepen Volksrepubliek Donetsk. Verslaggevers ter plekke hebben dat gemeld.

De Maleisische kolonel Mohamed Sakri heeft kort na de overdracht tegen persbureau Reuters gezegd dat de zwarte dozen “in goede staat” lijken te zijn.

De Maleisische premier Najib Razak maakte maandag afspraken over de overdracht van de zwarte dozen met Borodaj. In de zwarte dozen worden de vluchtgegevens en de gesprekken in de cockpit opgeslagen. Ze zijn belangrijk voor het onderzoek naar de vliegramp.

De overdracht zou eerder op maandagavond gebeuren maar liep om onbekende redenen vertraging op. De overdracht ging gepaard met een speech van Borodaj en een ceremonie waarbij documenten werden ondertekend. “Hier zijn ze, de zwarte dozen”, zei Borodaj in een kamer vol journalisten in het hoofdkwartier van de Volksrepubliek Donetsk.

Veiligheidsraad veroordeelt neerhalen MH17

De VN-Veiligheidsraad heeft maandag het neerschieten van vlucht 17 van Malaysia Airlines boven Oekraïne veroordeeld. De raad stemde unaniem in met resolutie 2166. Die moet ervoor zorgen dat het onderzoek naar de toedracht van de ramp onbelemmerd kan beginnen en dat de doden snel kunnen worden gerepatrieerd.

De resolutie was opgesteld door 24 landen, waaronder Nederland, Oekraïne, Maleisië, België en Australië. Het was de vraag of Rusland zou instemmen. Het land eiste aanpassingen in de tekst. Moskou had naar verluidt moeite met het woord neerschieten. Kort voor de stemming liet de Russische VN-ambassadeur weten dat ook Rusland achter de resolutie staat. Het woord neerschieten ('downing') staat in de tekst.

In de resolutie eist de Veiligheidsraad dat de gewapende groepen in het gebied onbeperkte en veilige toegang geven tot de rampplek. Ook eist de V-raad dat degenen die verantwoordelijk zijn voor het neerhalen van het vliegtuig met 298 mensen aan boord, worden berecht. Bovendien wil de raad dat de rampplek niet wordt geschonden.

Toespraak Timmermans

Minister Frans Timmermans (Buitenlandse Zaken) herhaalde na de stemming dat Nederland op dit moment één prioriteit heeft: de slachtoffers moeten thuiskomen. "Ik vraag aan de internationale gemeenschap, de Veiligheidsraad, aan wie dan ook met invloed op de grond: laat ons zonder verder uitstel de lichamen van de slachtoffers naar huis brengen, naar hun geliefden", zei Timmermans tegen de Veiligheidsraad.

Volgens de minister verandert de rouw in Nederland in woede door "beelden van kinderspeelgoed dat wordt rondgegooid, bagage die wordt geopend en paspoorten die worden getoond op televisie".

Timmermans sprak ook over de laatste momenten van de 298 passagiers en bemanningsleden die om het leven kwamen. "Sinds donderdag denk ik: hoe verschrikkelijk moeten de laatste momenten van hun levens zijn geweest, toen ze wisten dat het vliegtuig neerstortte. Hebben ze de hand van hun geliefde vastgepakt, hebben ze hun kinderen dicht tegen zich aan gehouden, hebben ze elkaar in de ogen gekeken, een laatste keer, in een vaarwel zonder woorden? We zullen het nooit weten.''

EU buigt zich over neerhalen vliegtuig

De Europese Unie buigt zich dinsdag over de gevolgen van het neerhalen van een passagiersvliegtuig boven Oekraïne. Minister Timmermans wil zijn collega's de jongste informatie verstrekken over de vliegtuigcrash.

De crisis in Oekraïne stond sowieso op de agenda, maar door de talrijke Europese slachtoffers van de vliegramp krijgt het beraad een gevoelige extra dimensie, zo stellen waarnemers.

Timmermans zal steun vragen van de overige EU-lidstaten voor een internationaal en onafhankelijk onderzoek, waarbij duidelijk moet worden wie de daders zijn. Mogelijk komen ook sancties ter sprake voor de verantwoordelijken.

Herdenkingen en stille tochten

In Nederland werden maandag op verschillende plaatsen herdenkingen, bijeenkomsten en stille tochten gehouden. Zo liepen in Rotterdam honderden mensen mee in een herdenkingstocht en stonden mensen tijdens Roze Maandag in Tilburg stil bij de ramp.

Ook online bleek het medeleven: een register op condoleance.nl was maandagavond 45.000 keer ondertekend.

'Trein met doden bereikt Donetsk'

Ondertussen heeft de trein met de lichamen van slachtoffers van de vliegramp rebellenbolwerk Donetsk bereikt, bevestigde 'premier' Borodaj van de zelfuitgeroepen Volksrepubliek Donetsk in de nacht van maandag op dinsdag.

De trein reist vanuit Donetsk verder naar Charkov. Daar is een coördinatiecentrum opgezet door de Nederlandse forensische experts. Maleisische experts en een Nederlandse delegatie reizen met de trein mee, aldus Borodaj.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl